Tôn trọng tích cực vô điều kiện trong tâm lý học

Một số phụ huynh tránh UPR vì sợ nó thay thế tình yêu/kỷ luật của cha mẹ bằng động lực “bạn bè”. Tuy nhiên, tình yêu thương vô điều kiện cân bằng nên được kết hợp với giao tiếp không phán xét của UPR để trẻ cảm thấy an toàn khi tâm sự với cha mẹ mà không sợ bị trừng phạt nghiêm khắc hoặc thất vọng vì những sai lầm nhỏ.

Việc cung cấp lối thoát hỗ trợ này khiến trẻ em có nhiều khả năng thảo luận cởi mở hơn ngay cả những khó khăn lớn. Cuối cùng, UPR bổ sung cho tình cảm vô điều kiện, cho phép cha mẹ hiểu rõ hơn thế giới nội tâm của con mình.

UPR mang lại lợi ích sâu sắc cho việc nuôi dạy con cái bằng cách cho phép trẻ phát triển lòng tự trọng và khả năng tự quyết định. Không phải là cha mẹ nhượng bộ quyền kiểm soát mà là trao quyền cho trẻ em – dù là đánh giá cao trang phục sáng tạo của trẻ mới biết đi hay tích cực tham gia vào quan điểm đang phát triển của trẻ vị thành niên.

Ở trường

Sự tôn trọng tích cực vô điều kiện (UCR) được coi là tiêu chuẩn quan trọng để hỗ trợ mọi học sinh một cách công bằng, đặc biệt là những học sinh đang gặp phải những thách thức cá nhân.

Thay vì phán xét những học sinh gặp khó khăn, UPR tập trung vào việc thấu hiểu quan điểm và nhu cầu riêng của từng trẻ để giúp các em tiến bộ.

Giáo viên sử dụng UPR nồng nhiệt chào đón những học sinh đến muộn, ưu tiên kết nối trước khi đánh giá thành tích, dành thời gian để nắm bắt quan điểm của học sinh, quan tâm như nhau đến mọi người và khám phá các phương pháp giảng dạy thay thế phù hợp với cách học tốt nhất của mỗi học sinh.

Môi trường này tập trung vào sự hiểu biết và xác nhận vô điều kiện thay vì chỉ chú trọng vào thành tích, tạo tiền đề cho sự thành công của học sinh.

So sánh tôn trọng tích cực so với sự tôn trọng tích cực vô điều kiện

Sự tôn trọng tích cực

• Chỉ thái độ khẳng định, quan tâm và hỗ trợ chung của nhà trị liệu đối với khách hàng.
• Rogers (1959) định nghĩa nó bao gồm các thái độ như sự ấm áp, thích thú, tôn trọng, thông cảm và chấp nhận.
• Có xu hướng nhấn mạnh những biểu hiện công khai của sự khẳng định, xác nhận và quan tâm.

Sự tôn trọng tích cực vô điều kiện

• Ban đầu được Rogers đặt ra để nắm bắt bản chất không phán xét trong khái niệm về sự tôn trọng tích cực của ông.
• Bao gồm việc chăm sóc khách hàng “không theo cách chiếm hữu” và “như một cá nhân riêng biệt” (Rogers, 1959).
• Nhà trị liệu chấp nhận mọi trải nghiệm của khách hàng mà không cần đánh giá hay đưa ra điều kiện nào.

Tuy nhiên, trong nghiên cứu và thực hành, các khái niệm thường được pha trộn:

• Bản kiểm kê mối quan hệ Barrett-Lennard có thang đo phụ Mức độ quan tâm và Không điều kiện quan tâm riêng biệt (Barrett-Lennard, 1962). Tuy nhiên, thang đo phụ Không điều kiện có giá trị đáng ngờ.
• Nghiên cứu về liệu pháp tâm lý chính thống tập trung nhiều hơn vào sự tôn trọng tích cực chung hoặc sự khẳng định của nhà trị liệu hơn là thành phần vô điều kiện cụ thể (Farber & Lane, 2002).
• Xu hướng hiện nay là nhấn mạnh khía cạnh khẳng định/quan tâm trong khái niệm ban đầu của Rogers hơn là khía cạnh không phán xét, vô điều kiện.

Vì vậy, trong khi Rogers định nghĩa thuật ngữ “sự tôn trọng tích cực vô điều kiện” bao gồm cả sự chấp nhận quan tâm và sự chấp nhận không phán xét theo thời gian, “sự tôn trọng tích cực” đã trở thành thuật ngữ được sử dụng rộng rãi hơn, ít tập trung vào tính vô điều kiện. Chiều kích quan tâm và khẳng định hiện được coi là trung tâm nhất. Tuy nhiên, sự không phán xét hoàn toàn được coi là lý tưởng để hướng tới.

Tái khái niệm hóa sự tôn trọng tích cực vô điều kiện

• Thực hành đương đại cho phép khẳng định nhiều hơn như một phần của sự tôn trọng tích cực so với khái niệm lý thuyết ban đầu của Rogers (Lietaer & Gundrum, 2018).
• Những thay đổi mở rộng sự tôn trọng tích cực để bao gồm nhiều sự khẳng định và khen ngợi hơn có thể được thực hiện để đáp ứng những thay đổi về văn hóa trong những năm 1960 nhấn mạnh vào sự thân mật về mặt tình cảm và lòng trân trọng người khác hơn.
• Là một phần của những thay đổi văn hóa này, bản thân Rogers cũng trở nên linh hoạt hơn, thường xuyên bộc lộ bản thân, khen ngợi và hỗ trợ trực tiếp cho khách hàng hơn theo thời gian.
• Có một lập luận cho rằng nếu Rogers sử dụng thuật ngữ “chấp nhận” thay vì “sự tôn trọng tích cực”, xu hướng đưa sự khẳng định và chấp thuận tích cực hơn vào như một phần của sự tôn trọng tích cực có thể đã không xảy ra.

Đánh giá

Đã có một cuộc tranh luận trong cộng đồng lấy con người làm trung tâm về việc liệu những cuộc đối đầu và phản hồi chính xác có thể được coi là hình thức tôn trọng tích cực (Lietaer, 2001) hay không, liệu sự tôn trọng tích cực có thể bị làm giả (Wilkins, 2000/2001) hay không và liệu sự tôn trọng tích cực có tác động ngay lập tức và dần dần đến khách hàng hay không (có khả năng là cả hai; Wilkins, 2000/2001; Bauman 2001).

Các nhà phê bình đã đặt câu hỏi liệu sự quan tâm tích cực vô điều kiện có phải là một lý tưởng thực tế có thể đạt được hay không. Kensit (2000) lập luận rằng một số mức độ đánh giá và phán đoán là điều không thể tránh khỏi đối với các nhà trị liệu.

Rogers (1959) thừa nhận rằng tính vô điều kiện có thể không bao giờ đạt được một cách đầy đủ và nhất quán, nhưng cần phải phấn đấu đạt được ở mức độ cao nhất có thể.

Những người khác cũng tranh luận liệu sự chấp nhận vô điều kiện có đủ để tạo ra sự thay đổi trong liệu pháp hay không, hay liệu sự khẳng định và quan tâm công khai của nhà trị liệu cũng là những thành phần cần thiết để cung cấp sự tôn trọng tích cực (Farber & Lane, 2002).

Liệu pháp tâm lý

Các nhà trị liệu có nhiệm vụ ngầm là tối đa hóa khả năng chấp nhận người khác mà không có định kiến ​​và nhìn nhận bản chất tự quyết của họ. Tuy nhiên, hầu hết các nhà trị liệu đều có giới hạn trong khả năng đối xử tích cực vô điều kiện xuất phát từ nỗi đau, sự xấu hổ, giá trị và ý kiến ​​của chính họ.

Lời chỉ trích dai dẳng nhất là các nhà trị liệu không thể chấp nhận vô điều kiện mọi cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của khách hàng. Điều này giả định rằng các nhà trị liệu khẳng định một cách có chọn lọc những điều nhất định và có phản ứng chuyển giao ngược (Lietaer, 2001).

Hầu hết các nhà lý thuyết lấy con người làm trung tâm cho rằng sự chấp nhận nên là cảm xúc/trải nghiệm của khách hàng, không nhất thiết là hành vi. Các nhà trị liệu có thể chấp nhận người đó trong khi không chấp nhận một số hành vi nhất định (Lietaer, 2001; Mearns & Thorne, 2007).

Việc truyền đạt sự tôn trọng tích cực có thể củng cố các mô hình phòng thủ của khách hàng nếu không được bổ sung bằng phản hồi và thách thức trung thực. Chỉ riêng sự tôn trọng tích cực có thể duy trì sự mâu thuẫn xung quanh sự thay đổi (Wachtel, 2008). Tuy nhiên, không có sự can thiệp nào được áp dụng riêng lẻ là lý tưởng. Sự tôn trọng tích cực vẫn hữu ích đối với hầu hết khách hàng, đặc biệt là khi kết hợp với các phương tiện lâm sàng khác phù hợp với nhu cầu của từng cá nhân (Gelso, 2019).

Sự tôn trọng tích cực không nên bị giới hạn trong những gì Rogers ủng hộ (chấp nhận, quan tâm, v.v.). Các khách hàng khác nhau có thể cần các hình thức khác nhau để chữa lành và phát triển. Nghiên cứu cho thấy các nhà trị liệu và khách hàng ủng hộ nhiều cách mạnh mẽ để truyền đạt sự tôn trọng tích cực vượt ra ngoài quan niệm của Rogers (Suzuki & Farber, 2016).

Mục tiêu chính là thúc đẩy xu hướng hiện thực hóa của khách hàng và nhiều hình thức tôn trọng tích cực khác nhau có thể thực hiện được điều này (Bozarth, 1998).

Kết quả điều trị

1. Các đánh giá ban đầu về nghiên cứu điều tra mối liên hệ giữa sự tôn trọng tích cực vô điều kiện của nhà trị liệu (UPR) và kết quả điều trị đã đưa ra những phát hiện không nhất quán, với một số cho thấy mối liên hệ tích cực đáng kể và một số khác cho thấy kết quả bằng không. Những đánh giá ban đầu này cho thấy mối quan hệ tích cực khiêm tốn giữa UPR và kết quả (Orlinsky & Howard, 1978).
2. Các phân tích tổng hợp gần đây hơn, bao gồm một phân tích năm 2019 phân tích 64 nghiên cứu với 3.528 người tham gia, chứng minh mối quan hệ tích cực tổng thể từ nhỏ đến trung bình giữa UPR của nhà trị liệu và sự cải thiện của khách hàng. Điều này ủng hộ lý thuyết của Carl Rogers rằng UPR là một thái độ trị liệu quan trọng (Farber, Suzuki, & Lynch, 2019).
3. Có một số lời giải thích thuyết phục về lý do tại sao quan hệ công chúng của nhà trị liệu tạo điều kiện cho kết quả điều trị tốt, bao gồm nâng cao sự tự chấp nhận và lòng tự trọng của khách hàng (Cain, 2010; Rogers, 1980), thúc đẩy khuynh hướng đánh giá nội bộ (Cain, 2010; Rogers, 1959), tạo điều kiện cho quá trình tự khám phá sâu sắc hơn (Lietaer, 2001) và củng cố mối quan hệ trị liệu (Suzuki, 2018).
4. Có rất ít nghiên cứu về cách các yếu tố văn hóa định hình trải nghiệm và sở thích của khách hàng liên quan đến UPR. Bằng chứng mới nổi cho thấy một số khác biệt về mặt nhân khẩu học (Farber & Ort, 2021; Suzuki & Farber, 2016), nhưng cần có nhiều nghiên cứu hơn về vấn đề quan trọng này.
5. Mặc dù không phải là thuốc chữa bách bệnh, nghiên cứu cho thấy quan hệ công chúng của nhà trị liệu có đóng góp có ý nghĩa vào kết quả điều trị tích cực trên khắp các phương pháp điều trị (Farber, Suzuki, & Lynch, 2019; Norcross & Wampold, 2019). Do đó, những nỗ lực giúp nhà trị liệu truyền đạt quan hệ công chúng chân chính có giá trị lâm sàng.

Mối quan hệ không mang tính trị liệu

Trong các mối quan hệ, công việc và tương tác trực tuyến bên ngoài liệu pháp, nhiều nguyên tắc tương tự về sự tôn trọng tích cực được áp dụng. Như Rogers (1959) đã lưu ý, các điều kiện tạo điều kiện mà ông phác thảo hoạt động trên khắp các mối quan hệ của con người, mặc dù bối cảnh trị liệu cho phép áp dụng độc đáo và đồng bộ của chúng hướng tới sự thay đổi tính cách mang tính xây dựng.

1. Fred Rogers và công việc truyền hình dành cho trẻ em của ông thể hiện nhiều giá trị và cách tiếp cận tương tự như Carl Rogers và liệu pháp lấy con người làm trung tâm của ông, đặc biệt là sự tôn trọng tích cực vô điều kiện. Cả hai đều coi trọng sự đồng cảm, không phán xét và chấp nhận mọi người vì con người họ (Palmer & Carr, 1991).
2. Sinh viên sau đại học mô tả những người tích cực nhất trong cuộc sống của họ là trung thực, dễ chấp nhận, đồng cảm, khẳng định, có thể định hình lại điểm yếu, biết lắng nghe, nhất quán và quan tâm đến toàn bộ con người. Những người ít quan tâm tích cực thường có điều kiện, phán đoán, vô hiệu hóa hoặc không nhất quán (Miller, 1981/1997; Simon, 1983).
3. Phương tiện truyền thông xã hội cho phép nhiều hình thức quan hệ công chúng khác nhau giữa người dùng, bao gồm chấp thuận (thích/lượt bình chọn), xác nhận (chia sẻ/chia sẻ lại), hỗ trợ biểu đạt (bình luận) và kết nối rõ ràng (yêu cầu kết bạn/theo dõi). Các yếu tố như thời gian, lựa chọn từ ngữ và sử dụng hình ảnh/GIF cũng truyền đạt sự tôn trọng trong giao tiếp qua máy tính (Baym, 2010; Derks và cộng sự, 2008; O’Sullivan và cộng sự, 2004; Suler 2004).

Tài liệu tham khảo

Barrett-Lennard, G. T. (1962). Dimensions of therapist response as causal factors in therapeutic change. Psychological Monographs: General and Applied, 76(43), 1–36.

Baym, N. K. (2010). Personal connections in the digital age. Malden, MA: Polity Press.

Bozarth, J. D. (2013). Unconditional positive regard. In M. Cooper, M. O’Hara, P. F. Schmid, & A. C. Bohart (Eds.), The handbook of person-centred psychotherapy and counselling (pp. 180–192). Palgrave Macmillan/Springer Nature.

Cain, D. J. (2010). Person-centered psychotherapies. American Psychological Association.

Derks, D., Bos, A. E., & von Grumbkow, J. (2008). Emoticons in computer-mediated communication: Social motives and social context. CyberPsychology & Behavior, 11(1), 99-101

Farber, B. A., & Lane, J. S. (2002). Positive regard. In J. C. Norcross (Ed.), Psychotherapy relationships that work: Therapist contributions and responsiveness to patients (pp. 175–194). Oxford University Press.

Ort, D., Moore, C., & Farber, B. A. (2023). Therapists’ perspectives on positive regard. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 22(2), 139-153.

Farber, B. A., Suzuki, J. Y., & Lynch, D. A. (2019). Positive regard and psychotherapy outcome: A meta-analytic review. Psychotherapy, 56(2), 297–310.

Kensit, D. A. (2000). Rogerian theory: A critique of the effectiveness of pure client-centred therapy. Counselling Psychology Quarterly, 13(4), 345–351.

Lietaer, G. (2001). Being genuine as a therapist: Congruence and transparency. In G. Wyatt (Ed.), Rogers’ therapeutic conditions: Evolution, theory and practice (Vol. 1, pp. 89–106). PCCS Books.

Lietaer, G., & Gundrum, M. (2018). His master’s voice: Carl Rogers’ verbal response modes in therapy and demonstration sessions throughout his career. A quantitative analysis and some qualitative-clinical comments. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 17(4), 275-333.

Norcross, J. C., & Wampold, B. E. (2019). Relationships that work: Volume 1, evidence-based relationships. Oxford University Press.

Miller, A. (1997). The drama of the gifted child: The search for the true self (R. Ward, Trans.). Basic Books. (Original work published 1981)

O’Sullivan, P. B., Hunt, S. K., & Lippert, L. R. (2004). Mediated immediacy: A language of affiliation in a technological age. Journal of Language and Social Psychology, 23(4), 464–490.

Palmer, I. C., & Carr, A. B. (1991). Carl Rogers and Fred Rogers: Kindred spirits on different paths. Journal of Humanistic Psychology, 31(2), 36-45.

Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Psychology, 21(2), 95–103.

Rogers, C. R. (1959). A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships as developed in the client-centered framework. In S. Koch (Ed.), Psychology: A study of a science (Vol. 3, pp. 184–256). McGraw-Hill.

Rogers, C. R. (1980). A way of being. Houghton Mifflin.

Simon, P. (1983). Hearts and bones [Song]. On Hearts and bones. Warner Bros.

Suler, J. (2004). The online disinhibition effect. CyberPsychology & Behavior, 7(3), 321-326.

Suzuki, J. Y., & Farber, B. A. (2016). Toward greater specificity of the concept of positive regard. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 15(4), 263–284.

Wilkins, P. (2000). Unconditional positive regard reconsidered. British Journal of Guidance & Counselling, 28(1), 23-36.