Lý Thuyết Nhân vị trọng tâm Của Carl Rogers Và Đóng Góp Cho Tâm Lý Học

Sự tôn trọng tích cực vô điều kiện là một khái niệm trong tâm lý học được Carl Rogers, người tiên phong trong liệu pháp nhân vị trọng tâm, giới thiệu.

Sự tôn trọng tích cực vô điều kiện là khi cha mẹ, người thân (và nhà trị liệu theo chủ nghĩa nhân văn) chấp nhận và yêu thương một người vì chính con người họ, và không đưa ra bất kỳ phán xét hay chỉ trích nào. Sự tôn trọng tích cực không bị thu hồi nếu một người làm điều gì sai trái hoặc mắc lỗi.

Cha mẹ, giáo viên, người cố vấn và nhân viên xã hội có thể sử dụng sự tôn trọng tích cực vô điều kiện trong mối quan hệ với trẻ em để nuôi dưỡng ý thức tích cực về lòng tự trọng và dẫn đến kết quả tốt hơn khi trưởng thành.

Sự Phù Hợp Và Sự Không Phù Hợp

Bản thân lý tưởng của một người có thể không nhất quán với những gì thực sự xảy ra trong cuộc sống và những trải nghiệm của người đó. Do đó, có thể có sự khác biệt giữa bản thân lý tưởng của một người và trải nghiệm thực tế. Điều này được gọi là không phù hợp.

Khi bản thân lý tưởng và trải nghiệm thực tế của một người nhất quán hoặc rất giống nhau, trạng thái nhất quán tồn tại. Rất hiếm khi, nếu có, trạng thái nhất quán hoàn toàn tồn tại; tất cả mọi người đều trải qua một mức độ không nhất quán nhất định.

Sự phát triển của sự nhất quán phụ thuộc vào sự tôn trọng tích cực vô điều kiện. Carl Rogers tin rằng để một người đạt được sự tự hiện thực hóa, họ phải ở trong trạng thái nhất quán.

Theo Rogers, chúng ta muốn cảm nhận, trải nghiệm và hành xử theo cách phù hợp với hình ảnh bản thân và phản ánh con người lý tưởng mà chúng ta muốn trở thành.

Hình ảnh bản thân và lý tưởng của chúng ta càng gần nhau thì chúng ta càng nhất quán hoặc nhất quán và ý thức về giá trị bản thân của chúng ta càng cao. Một người được cho là ở trong trạng thái không nhất quán nếu một số phần trong tổng thể trải nghiệm của họ là không thể chấp nhận được đối với họ và bị phủ nhận hoặc bóp méo trong hình ảnh bản thân.

Sự bất nhất là “sự không nhất quán giữa trải nghiệm thực tế của cơ thể và hình ảnh tự thân của cá nhân trong chừng mực nó thể hiện trải nghiệm đó.

Vì chúng ta thích nhìn nhận bản thân theo cách phù hợp với hình ảnh bản thân, chúng ta có thể sử dụng các cơ chế phòng vệ như phủ nhận hoặc kìm nén để cảm thấy bớt bị đe dọa bởi một số thứ mà chúng ta coi là cảm xúc không mong muốn của mình.

Một người có khái niệm về bản thân không phù hợp với cảm xúc và trải nghiệm thực tế của mình sẽ tự vệ vì sự thật làm mất lòng.

Tự Hiện Thực Hóa

Cơ thể có một khuynh hướng cơ bản và nỗ lực phấn đấu – hiện thực hóa, duy trì và nâng cao cơ thể đang trải nghiệm (Rogers, 1951, tr. 487).

Rogers bác bỏ bản chất quyết định luận của cả phân tâm học và chủ nghĩa hành vi và cho rằng chúng ta hành xử như vậy là do cách chúng ta nhận thức tình huống của mình. “Vì không ai khác có thể biết chúng ta nhận thức như thế nào, nên chúng ta là chuyên gia giỏi nhất về chính mình.”

Carl Rogers (1959) tin rằng con người có một động cơ cơ bản, đó là xu hướng tự hiện thực hóa – tức là phát huy hết tiềm năng của mình và đạt được mức độ “con người” cao nhất có thể.

Theo Rogers, con người chỉ có thể tự hiện thực hóa nếu họ có cái nhìn tích cực về bản thân (tự tôn tích cực). Điều này chỉ có thể xảy ra nếu họ có sự tôn trọng tích cực vô điều kiện từ người khác – nếu họ cảm thấy rằng họ được những người xung quanh coi trọng và tôn trọng mà không có sự dè dặt (đặc biệt là cha mẹ họ khi họ còn nhỏ).

Sự tự hiện thực hóa chỉ có thể thực hiện được nếu có sự phù hợp giữa cách một cá nhân nhìn nhận bản thân và bản ngã lý tưởng của họ (cách họ muốn trở thành hoặc nghĩ rằng họ nên trở thành). Nếu có khoảng cách lớn giữa hai khái niệm này, những cảm giác tiêu cực về lòng tự trọng sẽ nảy sinh khiến cho việc tự hiện thực hóa trở nên bất khả thi.

Môi trường mà một người tiếp xúc và tương tác có thể gây cản trở hoặc hỗ trợ cho số phận tự nhiên này. Nếu nó áp bức, nó sẽ gây cản trở; nếu nó thuận lợi, nó sẽ hỗ trợ.

Giống như một bông hoa sẽ phát triển hết tiềm năng của mình nếu có đủ điều kiện, nhưng lại bị hạn chế bởi môi trường, con người cũng sẽ phát triển và đạt được tiềm năng của mình nếu môi trường đủ tốt.

Tuy nhiên, không giống như một bông hoa, tiềm năng của mỗi cá nhân con người là duy nhất và chúng ta được cho là phát triển theo những cách khác nhau tùy theo tính cách của mình. Rogers tin rằng con người vốn tốt bụng và sáng tạo.

Chúng chỉ trở nên có tính hủy diệt khi một khái niệm bản thân kém hoặc những ràng buộc bên ngoài lấn át quá trình định giá. Carl Rogers tin rằng để một người đạt được sự tự hiện thực hóa, họ phải ở trong trạng thái nhất quán.

Điều này có nghĩa là quá trình tự hiện thực hóa xảy ra khi “bản thân lý tưởng” của một người (tức là người mà họ muốn trở thành) phù hợp với hành vi thực tế của họ (hình ảnh bản thân).

Rogers mô tả một cá nhân đang hiện thực hóa như một người hoạt động đầy đủ. Yếu tố chính quyết định liệu chúng ta có trở thành người tự hiện thực hóa hay không là trải nghiệm thời thơ ấu.

Người Có Chức Năng Đầy Đủ

Rogers tin rằng mỗi người đều có thể đạt được mục tiêu của mình. Điều này có nghĩa là người đó đang tiếp xúc với hiện tại, với những trải nghiệm và cảm xúc chủ quan của mình, liên tục phát triển và thay đổi.

Theo nhiều cách, Rogers coi con người hoàn toàn bình thường là một hình mẫu lý tưởng mà con người cuối cùng không thể đạt được.

Thật sai lầm khi nghĩ rằng đây là sự kết thúc hay hoàn thành cuộc hành trình của cuộc sống; mà đúng hơn, đó là một quá trình liên tục thay đổi và phát triển.

Rogers đã xác định năm đặc điểm của một người hoàn toàn bình thường: