9 nguyên tắc về tội phạm của Edwin Sutherland

9 nguyên tắc về tội phạm của Edwin Sutherland cung cấp một khuôn khổ có giá trị để hiểu cách các cá nhân học cách tham gia vào hành vi phạm tội. Mặc dù lý thuyết này có những hạn chế, nhưng nó vẫn là một đóng góp quan trọng cho lĩnh vực tội phạm học. Bằng cách nghiên cứu công trình của Sutherland, chúng ta có thể hiểu sâu hơn về các yếu tố phức tạp góp phần vào tội phạm và phát triển các chiến lược phòng ngừa và can thiệp hiệu quả hơn.

Trong lý thuyết về sự liên kết khác biệt của mình, Edwin Sutherland đề xuất rằng hành vi phạm tội là do học được. Một người sẽ trở thành tội phạm nếu có thái độ trước đó ủng hộ việc vi phạm pháp luật, trái ngược với thái độ đánh giá tiêu cực về việc vi phạm pháp luật.

Lý thuyết liên kết khác biệt Edwin Sutherland

Lý thuyết liên kết khác biệt của Edwin Sutherland cho rằng hành vi phạm tội được học thông qua tiếp xúc với những người cũng là tội phạm.

Do đó, nó được gọi là “lý thuyết về tiếp xúc khác biệt”. Tuy nhiên, thuật ngữ “liên kết” tinh chỉnh ý tưởng này bằng cách thừa nhận rằng chỉ tiếp xúc với những cá nhân tội phạm là không đủ, mà những tiếp xúc này cũng phải truyền đạt thành công các định nghĩa và thái độ tội phạm.

Luận điểm cơ bản ở đây là hành vi phạm tội được học khi thái độ ủng hộ bạo lực được học nhiều hơn thái độ chống bạo lực. Ngược lại, việc học thái độ, động cơ và định nghĩa về tội phạm có nhiều khả năng xảy ra hơn khi có nhiều tiếp xúc với những người và nhóm vi phạm pháp luật và ít tiếp xúc với những người và nhóm sống theo luật lệ.

Nói một cách đơn giản, tiếp xúc với tội phạm dẫn đến hành vi phạm tội bằng cách mô phỏng hành vi phạm tội. Điều này thậm chí còn có khả năng xảy ra hơn nếu ít tiếp xúc với những người không phải tội phạm.

Xem thêm: Thuyết liên kết khác biệt của Edwin Sutherland (Differential Association Theory)

9 nguyên tắc về tội phạm

Sutherland khẳng định rằng hành vi phạm tội không phải là bẩm sinh mà là có được thông qua tương tác xã hội. Cũng giống như các cá nhân học cách đi xe đạp, đọc hoặc nói một ngôn ngữ, họ cũng học cách tham gia vào các hoạt động phạm tội. Nguyên tắc về tội phạm này thách thức quan niệm rằng tội phạm về bản chất khác với công dân tuân thủ pháp luật.

Ảnh hưởng của gia đình

• Cha mẹ phạm tội: Trẻ em lớn lên trong gia đình có một hoặc cả cha và mẹ tham gia vào hoạt động tội phạm có nhiều khả năng sẽ có những hành vi tương tự.
• Hình mẫu tiêu cực: Việc chứng kiến ​​hành vi phạm tội của cha mẹ hoặc anh chị em ruột có thể bình thường hóa và thậm chí khuyến khích những hành động như vậy.

Áp lực từ bạn bè

• Nhóm lệch lạc: Những cá nhân giao du với những người cùng tham gia vào các hoạt động tội phạm có thể bị ép buộc hoặc bị ảnh hưởng để tham gia vào các hoạt động đó.
• Củng cố các giá trị tội phạm: Các nhóm bạn bè có thể củng cố các thái độ và hành vi tiêu cực, khiến cá nhân có nhiều khả năng phạm tội hơn.

Môi trường khu phố

• Khu vực có tỷ lệ tội phạm cao: Sống ở những khu phố có tỷ lệ tội phạm cao có thể khiến cá nhân dễ bị ảnh hưởng và có nguy cơ phạm tội.
• Cơ hội hạn chế: Việc thiếu tiếp cận giáo dục, việc làm và hình mẫu tích cực ở những khu vực có tỷ lệ tội phạm cao có thể dẫn đến hành vi phạm tội.

Ảnh hưởng của phương tiện truyền thông

• Bình thường hóa bạo lực: Tiếp xúc với các phương tiện truyền thông bạo lực, chẳng hạn như phim ảnh, truyền hình hoặc trò chơi điện tử, có thể khiến cá nhân trở nên chai sạn với bạo lực và khiến bạo lực có vẻ dễ chấp nhận hơn.
• Sự tô hồng cho tội phạm: Việc miêu tả tội phạm như những nhân vật thành đạt hoặc được ngưỡng mộ có thể lãng mạn hóa hành vi tội phạm.

Hành vi phạm tội không chỉ được học thông qua quan sát trực tiếp mà còn thông qua giao tiếp với người khác. Những cá nhân tiếp xúc với thái độ, giá trị và kỹ thuật phạm tội có nhiều khả năng áp dụng chúng hơn. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của mạng lưới xã hội và áp lực từ bạn bè trong việc định hình hành vi phạm tội.

Ví dụ: Hãy xem xét một người trẻ sống trong một khu phố có tỷ lệ tội phạm cao. Thông qua các tương tác của họ với bạn bè và gia đình, họ có thể nghe những câu chuyện về những cá nhân đã tham gia thành công vào các hoạt động tội phạm. Những câu chuyện này có thể bình thường hóa hoặc thậm chí tô hồng hành vi tội phạm, khiến nó có vẻ như là một lựa chọn khả thi hoặc mong muốn.

Ngoài ra, người trẻ có thể tiếp xúc với các cuộc thảo luận về các kỹ thuật, lý giải và lợi ích tiềm năng của hoạt động tội phạm. Theo thời gian, những tương tác này có thể định hình niềm tin và thái độ của cá nhân, làm tăng khả năng họ tham gia vào tội phạm.

Nguyên tắc 3: Phần chính của việc học hành vi phạm tội diễn ra trong các nhóm cá nhân thân mật

Ảnh hưởng quan trọng nhất đến việc học hành vi phạm tội đến từ các mối quan hệ gần gũi trong các nhóm cá nhân. Cá nhân có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi các chuẩn mực và giá trị của bạn bè, đặc biệt là những người trong gia đình, khu phố và vòng tròn xã hội của họ.

Ví dụ: Một người trẻ có thể tham gia một băng đảng hoặc một nhóm bạn phạm pháp. Trong nhóm này, họ tiếp xúc với nhiều hoạt động tội phạm khác nhau và được dạy các kỹ năng và kiến ​​thức cần thiết để tham gia vào các hoạt động đó. Các thành viên trong nhóm cũng có thể chia sẻ kinh nghiệm của họ, cung cấp cho người trẻ những câu chuyện trực tiếp về phần thưởng và rủi ro liên quan đến hành vi phạm tội.

Bối cảnh thân mật này cho phép phát triển các mối quan hệ bền chặt và ý thức chung về bản sắc, khiến cá nhân khó thoát khỏi nhóm và các hoạt động tội phạm của nhóm hơn.

Nguyên tắc 4: Học hành vi phạm tội liên quan đến việc truyền đạt các kỹ thuật, động cơ, lý lẽ và thái độ

Học hành vi phạm tội liên quan đến việc có được các kỹ năng cụ thể, hiểu được động cơ đằng sau hành động phạm tội, biện minh cho hành vi phạm tội và áp dụng thái độ ủng hộ tội phạm. Điều này cho thấy rằng các cá nhân không chỉ học cách phạm tội mà còn phát triển các khuôn khổ tâm lý và ý thức hệ cần thiết để biện minh cho hành động của họ. Ví dụ:

• Kỹ thuật: Một thành viên băng đảng có thể học cách đột nhập vào nhà, mở khóa hoặc sử dụng súng.
• Động cơ: Cá nhân có thể được dạy rằng hoạt động tội phạm là một cách để đạt được sự giàu có, địa vị hoặc quyền lực.
• Lý luận: Các nhóm tội phạm có thể biện minh cho hành động của mình bằng cách đổ lỗi cho xã hội, cơ quan thực thi pháp luật hoặc các yếu tố khác.
• Thái độ: Cá nhân có thể có quan điểm tiêu cực về việc thực thi pháp luật, coi thường quyền của người khác hoặc tin rằng hành vi phạm tội là có thể chấp nhận được.

Bằng cách hiểu các thành phần này của quá trình học tập tội phạm, chúng ta có thể phát triển các chiến lược để ngăn ngừa và can thiệp vào hành vi tội phạm. Ví dụ, các chương trình giáo dục có thể giúp cá nhân phát triển thái độ và động lực tích cực, trong khi các nỗ lực thực thi pháp luật có thể tập trung vào việc phá vỡ các mạng lưới tội phạm và giảm cơ hội phạm tội.

Nguyên tắc 5: Hành vi phạm tội là sự thể hiện của những nhu cầu và giá trị chung, nhưng những nhu cầu và giá trị này được học trong bối cảnh phạm tội

Trong khi hành vi phạm tội có thể được thúc đẩy bởi nhu cầu và giá trị chung của con người, chẳng hạn như ham muốn tiền bạc, quyền lực hoặc sự tôn trọng, những nhu cầu và giá trị này được định hình và diễn giải trong bối cảnh tội phạm. Các cá nhân học cách liên kết các hoạt động tội phạm với việc thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của họ. Ví dụ:

• Nhu cầu về sự gắn kết: Cá nhân có thể tham gia các nhóm tội phạm để thỏa mãn nhu cầu kết nối xã hội và sự gắn kết. Tuy nhiên, các giá trị và chuẩn mực của nhóm có thể liên quan đến việc tham gia vào các hoạt động tội phạm.
• Nhu cầu về địa vị và sự công nhận: Cá nhân có thể tìm cách đạt được địa vị và sự công nhận thông qua việc tham gia vào các hoạt động tội phạm. Điều này có thể bao gồm việc phạm tội để gây ấn tượng với bạn bè hoặc giành được sự tôn trọng trong một tổ chức tội phạm.
• Nhu cầu về sự phấn khích và rủi ro: Một số cá nhân có thể bị thu hút vào hành vi tội phạm do sự hồi hộp và phấn khích mà nó mang lại. Họ có thể học cách liên kết những cảm xúc này với các hoạt động tội phạm và tìm kiếm chúng.

Về bản chất, trong khi nhu cầu và giá trị của con người là phổ quát, thì cách thức cụ thể mà những nhu cầu và giá trị này được thể hiện có thể khác nhau đáng kể. Hành vi phạm tội là một cách mà các cá nhân có thể học cách đáp ứng nhu cầu của mình và theo đuổi các giá trị của mình trong một bối cảnh xã hội cụ thể.

Nguyên tắc 6: Hướng đi của hành vi phạm tội được xác định bởi sự cân bằng của các định nghĩa có lợi và bất lợi cho tội phạm

Cá nhân có nhiều khả năng tham gia vào hành vi phạm tội nếu họ tiếp xúc với nhiều định nghĩa có lợi cho tội phạm hơn là các định nghĩa không có lợi cho tội phạm. Nguyên tắc này cho thấy rằng môi trường xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc xác định liệu một cá nhân có lựa chọn con đường phạm tội hay không.

Ví dụ: Hãy xem xét một người trẻ sống trong một khu phố có tỷ lệ tội phạm cao. Cá nhân đó có thể tiếp xúc với nhiều hình mẫu tham gia vào các hoạt động tội phạm, nghe những câu chuyện ca ngợi tội phạm và được dạy rằng hành vi phạm tội là một cách hợp pháp để đạt được thành công hoặc địa vị.

Những định nghĩa có lợi cho tội phạm này có thể lấn át bất kỳ thông điệp chống tội phạm nào mà cá nhân đó có thể nhận được, làm tăng khả năng họ tham gia vào các hoạt động tội phạm.

Nguyên tắc 7: Hành vi phạm tội là kết quả của việc định nghĩa có lợi cho tội phạm vượt quá định nghĩa bất lợi cho tội phạm

Mức độ mà cá nhân tham gia vào hành vi phạm tội phụ thuộc vào sức mạnh và tần suất của các định nghĩa ủng hộ tội phạm so với các định nghĩa chống tội phạm. Những cá nhân tiếp xúc với nhiều định nghĩa ủng hộ tội phạm hơn có nhiều khả năng áp dụng hành vi phạm tội hơn.

Ví dụ: Một người trẻ có thể tiếp xúc với nhiều hình mẫu tham gia vào các hoạt động tội phạm, nghe những câu chuyện ca ngợi tội phạm và được dạy rằng hành vi phạm tội là một cách hợp pháp để đạt được thành công hoặc địa vị. Đồng thời, cá nhân đó cũng có thể nhận được thông điệp từ gia đình, giáo viên hoặc các nguồn khác ngăn cản hành vi phạm tội và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp.

Tuy nhiên, nếu thông điệp ủng hộ tội phạm lớn hơn thông điệp chống tội phạm, thì cá nhân đó có nhiều khả năng tham gia vào các hoạt động tội phạm. Điều này là do định nghĩa của cá nhân về tội phạm là có thể chấp nhận hoặc mong muốn vượt quá định nghĩa của họ về tội phạm là không thể chấp nhận hoặc không mong muốn.

Nguyên tắc 8: Cường độ, thời gian, tần suất và mức độ ưu tiên của các mối liên hệ khác biệt quyết định mức độ của hành vi phạm tội

Tác động của các mối liên hệ khác biệt đối với hành vi phạm tội phụ thuộc vào cường độ, thời gian, tần suất và mức độ ưu tiên của các mối liên hệ này. Những cá nhân thường xuyên, dữ dội và lâu dài tiếp xúc với các định nghĩa ủng hộ tội phạm có nhiều khả năng tham gia vào hành vi phạm tội. Ví dụ:

• Mức độ: Những cá nhân có quan hệ mật thiết với những cá nhân phạm tội nghiêm trọng có nhiều khả năng cũng sẽ phạm tội nghiêm trọng.
• Thời lượng: Tiếp xúc lâu dài với các tác động tội phạm có thể làm tăng hành vi phạm tội của một cá nhân và khả năng họ tham gia vào các hành vi phạm tội nghiêm trọng hơn.
• Tần suất: Tương tác thường xuyên với những cá nhân tham gia vào hoạt động tội phạm có thể củng cố thái độ và hành vi phạm tội.
• Ưu tiên: Nếu một cá nhân coi trọng mối quan hệ với những cá nhân tham gia vào hoạt động tội phạm, họ sẽ có nhiều khả năng áp dụng những hành vi tương tự.

Mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội của một cá nhân bị ảnh hưởng bởi bản chất và chất lượng mối quan hệ của họ với những người khác tham gia vào tội phạm. Bằng cách hiểu các yếu tố này, chúng ta có thể xây dựng các chiến lược để ngăn ngừa và giải quyết tội phạm bằng cách nhắm mục tiêu vào những cá nhân có nguy cơ cao tham gia vào các hoạt động tội phạm nghiêm trọng.

Nguyên tắc 9: Các cơ chế tương tự liên quan đến việc học bất kỳ hành vi nào khác cũng liên quan đến việc học hành vi phạm tội

Học hành vi phạm tội tuân theo cùng một quá trình tâm lý và xã hội như học bất kỳ hành vi nào khác. Nguyên tắc này cho rằng các cá nhân học cách tham gia vào hành vi phạm tội thông qua cùng một cơ chế mà họ sử dụng để học các kỹ năng và hành vi khác. Ví dụ:

• Củng cố: Củng cố tích cực xảy ra khi một hành vi được theo sau bởi phần thưởng, làm tăng khả năng hành vi đó sẽ được lặp lại. Trong bối cảnh hành vi phạm tội, phần thưởng có thể bao gồm tiền bạc, địa vị hoặc cảm giác phấn khích. Củng cố tiêu cực xảy ra khi một hành vi được theo sau bởi việc loại bỏ một kích thích khó chịu, cũng làm tăng khả năng hành vi đó được lặp lại. Ví dụ, một cá nhân có thể tham gia vào hành vi phạm tội để tránh nghèo đói hoặc bị xã hội từ chối.
• Mô hình hóa: Cá nhân học bằng cách quan sát hành vi của người khác và bắt chước. Trong bối cảnh hành vi tội phạm, cá nhân có thể học các kỹ thuật, thái độ và giá trị tội phạm bằng cách quan sát hành vi của những người mẫu tội phạm.
• Điều kiện hóa cổ điển: Điều kiện hóa cổ điển liên quan đến việc liên kết một kích thích trung tính với một kích thích có ý nghĩa. Ví dụ, một cá nhân có thể liên kết một địa điểm cụ thể với một hoạt động tội phạm, làm tăng khả năng họ sẽ tham gia vào hành vi tội phạm tại địa điểm đó.

Hành vi phạm tội không phải là một loại hành vi khác biệt cơ bản mà được học thông qua các quá trình tương tự như quá trình học bất kỳ kỹ năng hoặc hành vi nào khác.

Ý nghĩa đối với chính sách hình sự

Lý thuyết liên kết khác biệt của Sutherland đại diện cho một lý tưởng phục hồi chức năng. Vì thái độ và hoạt động tội phạm có thể được học, chúng có thể được suy luận hợp lý và bỏ học, hoặc hành vi tuân thủ, thái độ và lý giải có thể đạt được ngay từ đầu.

Theo nghĩa mất cân bằng mang tính quyết định về mặt lý thuyết giữa thái độ liên quan ủng hộ hành vi vi phạm pháp luật và thái độ đánh giá hành vi vi phạm pháp luật một cách tiêu cực, do đó, mục tiêu của công lý và xã hội phải là bao quanh tội phạm bằng những người không phải tội phạm hoặc xóa bỏ các không gian xã hội mà chủ yếu là những người có động cơ và hành vi lệch lạc đang sinh sống.

Hơn nữa, luật hình sự phải xây dựng trên lý tưởng phục hồi nhân phẩm cho người phạm tội.

Đóng góp và di sản

Mặc dù có những hạn chế, lý thuyết liên kết khác biệt của Sutherland đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực tội phạm học. Lý thuyết này đã truyền cảm hứng cho nhiều nghiên cứu và đã được áp dụng cho nhiều hành vi tội phạm khác nhau. Sự nhấn mạnh của Sutherland về vai trò của học tập xã hội đã có tác động lâu dài đến sự hiểu biết của chúng ta về tội phạm.

Trong quá khứ, Sutherland thường bị cáo buộc là có những lỗ hổng lý thuyết trong khái niệm của mình, mà từ đó các lý thuyết khác hoặc phần mở rộng lý thuyết đã được phát triển.

Ví dụ, bản thân Sutherland đã chú ý đến những nhu cầu và sở thích khác nhau của những cá nhân có nhu cầu học tập, điều này góp phần đáng kể vào việc những hành động và thái độ lệch lạc có được chấp nhận hay không.

Tuy nhiên, Glaser chỉ ra rằng không phải số lượng người có thái độ lệch lạc là yếu tố quyết định đến hành vi phạm tội, mà là mức độ đồng nhất với một hoặc một số ít người.

Cloward và Ohlin chỉ ra rằng việc tiếp cận các phương tiện bất hợp pháp hoặc bị loại khỏi các phương tiện hợp pháp là một yếu tố quan trọng.

Akers và Eysenck đã mở rộng lý thuyết của Sutherland để bao gồm một phân tích chi tiết về các quá trình học tập diễn ra (điều kiện hóa, học tập xã hội/quan sát một mô hình, v.v.).
Tuy nhiên, lý thuyết về học tập liên quan đến tội phạm của Sutherland phải đối mặt với cáo buộc về tính lặp lại một phần, vì sự tồn tại của tội phạm phải tồn tại trước thì tội phạm mới có thể được truyền lại.

Hơn nữa, lý thuyết về các mối liên hệ khác biệt không tính đến tội phạm theo bản năng và cảm xúc, cũng như không tính đến thực tế là khả năng nhận thức của các cá nhân khác nhau cũng có thể khác nhau.

Luận án của Sutherland cũng có quan điểm thuần túy về hành vi: Con người phản ứng tự động và theo phản xạ với các kích thích trong môi trường. Các khía cạnh nhận thức hoặc không thiên vị không được xem xét đầy đủ ở đây, nhưng lý thuyết của Sutherland có thể được coi là một lý thuyết phản sinh học sâu rộng.

Theo Sutherland, việc xem xét các quá trình xã hội trong quá trình tìm kiếm nguyên nhân của tội phạm chỉ mới bắt đầu và chắc chắn đã trở nên thống trị trong nghiên cứu tội phạm học từ lâu bên cạnh các khía cạnh cấu trúc xã hội. Ý tưởng rằng tội phạm có thể được học đã biến đổi quan điểm trước đây rất hướng đến thủ phạm thành quan điểm xã hội học và tâm lý xã hội.

Xem thêm: Nhà tâm lý học tội phạm làm gì?

Nguồn tham khảo

Edwin H. Sutherland (1924): Principles of Criminology. Auflage von 1966, mit Donald R. Cressey, Philadelphia.