“Burn out” không còn là chủ đề mới ở giới trẻ, việc tự nhận thức và chăm sóc sức khỏe bản thân là vô cùng quan trọng trong cuộc sống ngày nay.
Chiều ngày 21/11/2024, Talkshow “Tái tạo năng lượng – Sáng tạo đam mê” được tổ chức bởi Đoàn – Hội Khoa Kinh doanh Quốc tế – Marketing, đã diễn ra thành công tại Cơ sở A, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH).


Chương trình đã thu hút đông đảo sinh viên tham dự, mang đến không gian thảo luận sôi nổi về chủ đề “Burn out” cùng với những chia sẻ giá trị từ hai diễn giả:
Thạc sỹ. Vương Nguyễn Toàn Thiện – Chuyên gia tâm lý dày dặn kinh nghiệm, hiện là Giám đốc chuyên môn tại Trung tâm Tham vấn và Trị liệu Tâm lý Lumos, đồng thời là giảng viên tâm lý học và chuyên gia tâm lý tại nhiều tổ chức lớn.
Diễn giả Trần Lê Ngọc An – Chủ sở hữu kênh YouTube nổi tiếng “An Is Here” với hơn 115.000 lượt đăng ký và hàng triệu lượt xem, đồng thời là người đạt được thành tích 4/6 học bổng toàn phần tại UEH.

Với những áp lực song song với sự phát triển không ngừng của xã hội, việc nhận thức đúng và chăm sóc sức khỏe bản thân đã trở thành kỹ năng sống quan trọng trong cuộc sống hiện đại.
Talkshow không chỉ là nơi truyền cảm hứng mà còn giúp các bạn trẻ trang bị kỹ năng quản lý áp lực, thực hành tự chăm sóc bản thân, và tìm lại năng lượng để tiếp tục sáng tạo, theo đuổi đam mê.
Nội dung Talkshow
Những góc nhìn mới mẻ về cảm xúc, Stress và Burn out từ ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện
Mở đầu buổi talkshow, ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện đã mang đến những chia sẻ sâu sắc về bản chất của cảm xúc và Stress – hai yếu tố quan trọng nhưng thường bị hiểu sai trong cuộc sống hiện đại.

“Cái cảm xúc mà bạn cho là tiêu cực: tức giận. buồn bã,… Hay việc suy nghĩ nhiều, lo lắng… Vậy thì nó có phải là điều tiêu cực hay không?
Cảm xúc là một điều tự nhiên và không có cái nào là tiêu cực hết.”
-Nội dung chia sẻ của ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện-
Theo diễn giả, cảm xúc – bao gồm cả những cảm xúc thường bị gắn nhãn là “tiêu cực” như buồn bã, tức giận – thực chất là phản ứng tự nhiên của con người trước các tình huống sống.
Những cảm xúc này không chỉ phù hợp với kỳ vọng xã hội mà còn giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân. Ví dụ, cảm giác tức giận có thể xuất hiện khi ai đó vi phạm giao thông và va chạm với bạn, hay nỗi buồn là điều tự nhiên khi tham gia một tang lễ.
Xem thêm: Cảm xúc của con người
Tương tự, Stress không hoàn toàn là điều xấu. Trong nhiều trường hợp, nó là động lực thúc đẩy con người đạt được mục tiêu, chẳng hạn như khi cần ôn thi trước một kỳ thi quan trọng.

Trong môi trường học tập, sinh viên phải đối mặt với nhiều yếu tố gây Stress:
- Sự thay đổi: Chuyển tiếp từ cấp học này sang cấp học khác, thay đổi môi trường sống hoặc lịch học.
- Mất kiểm soát: Khi cảm thấy không thể chủ động điều chỉnh tình huống, ví dụ như quá tải với bài tập hoặc lịch thi dày đặc.
- Sự không thể dự đoán: Các biến cố bất ngờ như thay đổi kế hoạch học tập hoặc sự kiện ngoài ý muốn.
- Xung đột nhóm: Mâu thuẫn khi làm việc nhóm hoặc trong các mối quan hệ bạn bè, đồng nghiệp.
- Sự so sánh: Áp lực từ việc so sánh bản thân với bạn bè về thành tích, kỹ năng hoặc ngoại hình.
- Nhu cầu không được đáp ứng: Những kỳ vọng về thời gian, tài chính, tình cảm hoặc học tập không đạt được cũng góp phần làm tăng mức độ căng thẳng.
Một điểm tích cực là tâm trí con người có khả năng tự phục hồi mạnh mẽ. Sau những sự kiện gây căng thẳng, tổn thương hoặc khó khăn, cơ chế tự nhiên này giúp cá nhân vượt qua và cân bằng trở lại. Nhờ vậy, Burn out không phải lúc nào cũng xuất hiện ngay khi có Stress.

Tuy nhiên, trong trường hợp Stress kéo dài và không được giải quyết, nó có thể gây ra những rối loạn tâm lý nghiêm trọng hơn, hay dẫn đến trạng thái Burn out.
Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận diện Stress, tìm cách ứng phó kịp thời, và duy trì những thói quen lành mạnh để ngăn ngừa Burn out và rối loạn tâm lý.
Burn out – Kiệt sức nghề nghiệp
Burn out là trạng thái kiệt sức về cảm xúc, tinh thần và thể chất, với các biểu hiện rõ ràng:
- Thể chất: mệt mỏi, kiệt quệ, rối loạn ăn uống.
- Tinh thần: cảm giác thất vọng, lo lắng về tương lai, mất hứng thú với công việc hoặc học tập.
- Hành vi: tự cô lập, trì hoãn, né tránh trách nhiệm, thậm chí dẫn đến nguy cơ nghiện.
- Có những bất thường về tâm lý, cảm thấy bị bỏ rơi, lo lắng, sợ hãi quá mức, cảm thấy không được yêu thương… Đó đều có thể là biểu hiện của Burn out.
Điểm đáng chú ý là Burn out thường xuất hiện ở những người rất tận tâm với công việc hoặc học tập. Đây là tín hiệu cho thấy cơ thể và tâm trí đã đến lúc cần được nghỉ ngơi, chăm sóc.

Diễn giả đã chia sẻ các kỹ năng thiết thực để giúp người trẻ vượt qua Burn out:
- Đặt ra giới hạn: Biết nói “không” khi cần thiết để bảo vệ năng lượng cá nhân.
- Chấp nhận bản thân (self-acceptance): Nhận thức rõ ràng về điểm mạnh và điểm yếu của mình.
- Lòng trắc ẩn với bản thân (self-compassion): Không tự trách mình mà thay vào đó là đối xử tử tế với chính mình.
- Thực hành tự chăm sóc: Nghỉ ngơi, ăn uống lành mạnh, vận động và tìm lại niềm vui trong những sở thích cá nhân.
- Tìm kiếm sự trợ giúp: Tham vấn chuyên gia hoặc chia sẻ với bạn bè, gia đình khi cần.
ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện cũng làm rõ quan điểm về tính cách hướng nội và hướng ngoại – những xu hướng hình thành từ sớm và tương đối ổn định.
Điểm khác biệt cơ bản nằm ở cách mỗi người phục hồi năng lượng: Người hướng ngoại lấy lại năng lượng thông qua tương tác và kết nối xã hội; Người hướng nội cần thời gian chiêm nghiệm và suy tư để nạp lại năng lượng.
Thêm vào đó, Diễn giả Trần Lê Ngọc An đã nhấn mạnh rằng giao tiếp không phải là kỹ năng chỉ dành cho người hướng ngoại. Ngay cả người hướng nội cũng có thể giao tiếp hiệu quả khi hiểu rõ phong cách cá nhân và rèn luyện kỹ năng.
Chia sẻ thực tế từ diễn giả Trần Lê Ngọc An
Diễn giả Trần Lê Ngọc An đã mang đến một góc nhìn gần gũi và chân thực khi chia sẻ về chính hành trình của mình trong những năm tháng đại học. Những câu hỏi được đặt ra ngay từ đầu đã khơi gợi sự đồng cảm từ khán giả:

“Mọi người có đang ở trong giai đoạn: hằng ngày dành rất nhiều giờ ở những quán cà phê để làm việc cho câu lạc bộ, đoàn hội, công việc hay học tập, và trong một tuần dành khá nhiều ngày cho các hoạt động đó?”
“Mọi người có bao giờ phải thức đến 2-3 giờ sáng hay “overnight” để mình hoàn thành một cái công việc gì đó không?”
Diễn giả đã kể lại quãng thời gian bản thânđã tham gia tích cực vào các hoạt động như câu lạc bộ, đoàn khoa, ôn thi chứng chỉ tiếng Anh từ năm đầu đại học, đó là những cảm nhận rất hào hứng với những trải nghiệm mới mẻ này. Tuy nhiên, càng về sau, những áp lực dần xuất hiện:
- Tinh thần: Lo nghĩ quá nhiều, chất lượng giấc ngủ suy giảm, mất dần hứng thú với các hoạt động.
- Thể lý: Những vấn đề về sức khỏe bắt đầu ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống hàng ngày.
- Học tập: Việc dồn sức cho hoạt động ngoài giờ đã tạo áp lực lớn trong học tập, khiến mọi thứ trở nên quá tải.
“Minh đã tìm đến sự trợ giúp của một chị khóa trên. Lúc đó mình nói chuyện với chị đó, thì chị đó có nói một điều mà làm mình nhớ rất nhiều và nó ảnh hưởng mình cho tới bây giờ: “Em đang làm rất là nhiều thứ đúng không? Vậy thì chị chỉ hỏi em một câu thôi, là: Mục đích của tất cả những cái điều em đang làm là cái gì?””
-Nội dung chia sẻ của Diễn giả Trần Lê Ngọc An-
Diễn giả cho rằng, vấn đề ở đây đó là nhiều lựa chọn của chúng ta bị ảnh hưởng bởi những tác động bên ngoài, chẳng hạn như áp lực phải tham gia nhiều hoạt động vì là tân sinh viên hay thi IELTS vì nghĩ rằng điều đó mang lại nhiều lợi ích sau này.
Diễn giả nhấn mạnh rằng việc đặt mục tiêu rõ ràng là yếu tố quyết định để bản thân thực sự đạt được điều mình muốn và phát triển bản thân hiệu quả.
Quan điểm “làm càng nhiều thì học càng nhiều” chỉ đúng nếu biết cách cân bằng cuộc sống. Làm quá nhiều việc có thể dẫn đến hiệu quả thấp và tổn hại sức khỏe.
Tập luyện và chăm sóc bản thân cũng rất quan trọng. Việc duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần thông qua tập luyện, nghỉ ngơi là điều không thể bỏ qua.
Trước khi kết thúc phần trình bày, diễn giả đã đặt một câu hỏi, như một thông điệp gửi đến cho khán giả chương trình: “Từ đây tới kết thúc 2024 mà mọi người chỉ có thể làm 3 điều duy nhất thôi, thì đó sẽ là 3 điều gì và tại sao?”
Thông điệp này khuyến khích mỗi người nhìn nhận lại các ưu tiên trong cuộc sống và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra lựa chọn, hướng tới một cuộc sống cân bằng và ý nghĩa hơn.

Giải pháp vượt qua Burn out
Những chia sẻ đáng quý đúc kết từ kinh nghiệm sống
Diễn giả Trần Lê Ngọc An đã mang đến những chia sẻ thực tế và sâu sắc, đúc kết từ chính trải nghiệm sống của mình để có thể hỗ trợ vượt qua tình trạng kiệt sức. Diễn giả nhấn mạnh rằng, việc đối phó với Burn out cần bắt đầu từ việc hiểu rõ bản thân, xác định mục đích và mục tiêu trước khi bắt đầu bất cứ điều gì.
“Với bản thân minh, mỗi khi bắt đầu làm một cái gì đó, mình luôn tự hỏi bản thân mình là: “Mình làm cái này để làm gì?”
-Nội dung chia sẻ của Diễn giả Trần Lê Ngọc An-
Việc đặt mục tiêu giúp định hình động lực và hướng đi rõ ràng. Để hỗ trợ việc đặt mục tiêu, diễn giả đề xuất mô hình SMART như một ví dụ điển hình. Theo đó, mục tiêu cần phải:
- Cụ thể (Specific)
- Đo lường được (Measurable)
- Khả thi (Achievable)
- Thực tế (Realistic)
- Có thời hạn (Time-bound)

Xác định mục đích và mục tiêu một cách rõ ràng giúp bạn xây dựng chiến lược phù hợp, tránh cảm giác mông lung và áp lực không cần thiết.
Cũng theo Diễn giả, một trong những giải pháp quan trọng để quản lý Burn out là học cách “làm việc với bản thân”. Điều này đòi hỏi sự tự nhận thức, chấp nhận những khía cạnh chưa hoàn hảo của chính mình, và đối xử với bản thân bằng sự bao dung.
Duy trì những thói quen tích cực như dành thời gian cho sở thích, rèn luyện sức khỏe, và đối xử với bản thân bằng sự trân trọng là rất cần thiết. Đây đều là những yếu tố quan trọng giúp mang lại sự cân bằng trong cuộc sống.
Burn out không chỉ đến từ áp lực công việc mà còn từ những mối quan hệ xung quanh. Diễn giả khuyến khích mọi người xây dựng một cộng đồng đáng tin cậy xung quanh mình, nơi bạn có thể chia sẻ, lắng nghe và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Bên cạnh đó, học cách từ chối một cách hợp lý cũng là kỹ năng quan trọng để tránh ôm đồm quá nhiều, gây áp lực không đáng có.

Góc độ chuyên môn của Nhà Tâm lý học
Burn out sẽ có một tiến trình: Ban đầu cảm thấy rất hứng khởi, rất nỗ lực, dốc hết sức làm hết nhiệm vụ, vai trò của mình và không cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, đến một lúc cơ thể sẽ có những dấu hiệu báo động.
Burn out thường phát triển qua các giai đoạn:
- Hứng khởi ban đầu: Dồn hết sức lực và sự nhiệt tình vào công việc mà không chú ý đến cân bằng.
- Suy giảm sức khỏe: Cơ thể bắt đầu phản ứng với sự kiệt sức, xuất hiện các dấu hiệu về thể chất và tinh thần.
- Mất động lực: Cảm thấy mất hứng thú, hiệu quả làm việc giảm sút, thậm chí có những rối loạn tâm lý.
Giải pháp thiết thực nhất chính là nhận diện sớm và chủ động điều chỉnh trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Điều cần thiết là cân bằng cuộc sống, phải đảm bảo sức khỏe, nghỉ ngơi phù hợp thì mới có thể làm việc và đóng góp cho xã hội.

“Nhiều khi Stress không đến từ chuyện tôi làm được những gì mà nằm ở sự so sánh: Thấy mình ít hơn người khác”.
-Nội dung chia sẻ của ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện-
Một trong những nguyên nhân sâu xa của Burn out không chỉ đến từ áp lực công việc, mà còn từ sự so sánh bản thân với người khác, cảm giác mình kém hơn hoặc ít giá trị hơn.
Đôi khi, những mục tiêu chúng ta đặt ra chỉ là cách để chạy trốn nỗi cô đơn hoặc cảm giác thừa thãi. Vì vậy, điều quan trọng là phải thành thật nhìn nhận bản thân và đặt ra những mục tiêu thực sự ý nghĩa. Một điều quan trọng nữa, chúng ta cũng cần xem xét động lực để làm việc.
Động lực làm việc được xây dựng từ hai yếu tố chính: nội động lực và ngoại động lực. Nội động lực giúp chúng ta tìm kiếm ý nghĩa công việc với chính bản thân hoặc tạo giá trị cho người khác, trong khi ngoại động lực đến từ sự công nhận và khích lệ từ những người xung quanh, những người mà chúng ta xem trọng.
Diễn giả đã dẫn dắt Lý thuyết Ikigai như một công cụ hữu ích, giúp chúng ta tìm ra giao điểm giữa điều mình yêu thích, điều mình giỏi, điều xã hội cần và điều mang lại thu nhập, từ đó phát triển bền vững và đạt được hạnh phúc trong công việc.
Ở những phút cuối của buổi thảo luận là những chia sẻ của ThS. Vương Nguyễn Toàn Thiện về giải pháp phòng tránh và giải quyết Burn out.
Theo Diễn giả, nếu đang trong tình trạng Burn out, muốn giải quyết nó trước hết phải thừa nhận nó, từ đó tự làm việc với chính mình hay tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh hoặc tìm đến các nhà Tâm lý học.
Diễn giả cũng giới thiệu đến khán giả về Lý thuyết của Nhà Tâm lý học Viktor Frankl.
Theo đó, có những thứ chúng ta không hài lòng với mình, muốn thay đổi để khác đi. Tuy nhiên, không phải điều gì cũng thay đổi được, điều cần thiết chính là chấp nhận chính mình, chấp nhận cả những cái mình không hài lòng.
Việc chúng ta có thể làm đó là tìm kiếm ý nghĩa trong công việc, dù chỉ để sinh tồn hay đóng góp cho cộng đồng.
Thay vì cảm thấy mình là nạn nhân, hãy xem bản thân như một anh hùng đã vượt qua đau khổ. Thay đổi tâm thế đón nhận những đau khổ, khi đó ta sẽ vượt qua được những khó khăn trong trải nghiệm tinh thần.
Quan trọng hơn, trải nghiệm tình yêu và hạnh phúc, cảm nhận sự yêu thương vô điều kiện từ người khác, sẽ là nguồn năng lượng mạnh mẽ giúp chúng ta tái tạo lại bản thân và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn hơn.

Tổng kết
Buổi talkshow đã mang đến một không gian chia sẻ ý nghĩa, nơi các diễn giả và khán giả cùng thảo luận sâu sắc về chủ đề Stress và Burn out – những vấn đề phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ trong cuộc sống hiện đại.
Từ việc chỉ ra nguyên nhân sâu xa, như áp lực từ sự so sánh, kỳ vọng xã hội, đến những giải pháp thiết thực, như tìm kiếm động lực, xây dựng mối quan hệ tích cực, chương trình không chỉ cung cấp kiến thức mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ.

Các diễn giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự nhận thức, tự chấp nhận và đối xử với bản thân bằng sự trân trọng, từ đó duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống.
Thông qua những câu chuyện thực tế và góc nhìn gần gũi, talkshow không chỉ là một buổi chia sẻ mà còn là cơ hội để mỗi cá nhân tự nhìn lại hành trình của mình.
Những thông điệp giá trị, như việc tìm ý nghĩa trong công việc hay học cách chấp nhận bản thân, sẽ là hành trang quý giá giúp khán giả chương trình vượt qua áp lực và tận hưởng cuộc sống một cách lành mạnh hơn.
Buổi chia sẻ không chỉ mang đến những góc nhìn mới mẻ về Burn out, mà còn khích lệ các bạn trẻ trang bị kỹ năng chăm sóc bản thân và ứng phó với áp lực.
Những kiến thức và kinh nghiệm quý báu từ các diễn giả đã tiếp thêm động lực để sinh viên tìm lại năng lượng, tiếp tục hành trình sáng tạo và theo đuổi đam mê.

